Świadczenia pieniężne - zmiana

W dniu 26 lipca 2023 r. w Dzienniku Ustaw (poz. 1429), została opublikowana ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym. Ustawa ta wprowadza szereg zmian w ustawie o świadczeniach rodzinnych, istotnych dla osób pobierających  świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy ( tzw. SZO) oraz zasiłek dla opiekuna ( tzw. ZDO). Zgodnie z art. 63 ust. 16 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r. , poz. 1429), organ właściwy w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 43, w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu, informuje osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna o zmianach w zasadach dotyczących uprawnień do tych świadczeń.

Realizując powyższy obowiązek dział świadczeń rodzinnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Siedlcu informuje:
     Od 1 stycznia 2024 r. świadczeniami opiekuńczymi będzie tylko zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Nie będzie już możliwości składania wniosków o specjalny zasiłek opiekuńczy. Wyjątek stanowi sytuacja, w której osoba ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, na podstawie przepisów w brzmieniu dotychczasowym, do których prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r.,
Dla takich osób stosuje się przepisy dotychczasowe.

Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługiwać będzie:
1)    matce albo ojcu,
2)    innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3)    opiekunowi faktycznemu dziecka,
4)    rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
5)    dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego
– jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

     Przepisy, na podstawie których obecnie ustalane jest prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna stanowią, że w przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:
1) świadczenia rodzicielskiego,
2) świadczenia pielęgnacyjnego,
3) specjalnego zasiłku opiekuńczego,
4) dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
5) zasiłku dla opiekuna,
- przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną - także w przypadku gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami.
Od 1 stycznia 2024 r. przepis ten przestaje obowiązywać co oznacza, że świadczenia te będą mogły się łączyć.
     Świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwało TYLKO I WYŁĄCZNIE na dzieci do ukończenia 18 roku życia. Nie będzie konieczności rezygnacji z zatrudnienia. W przypadku rolników nie będzie konieczności składania oświadczenia o rezygnacji z pracy w gospodarstwie rolnym.
      O świadczenie pielęgnacyjne będzie mogła ubiegać się osoba sprawująca opiekę, która ma ustalone prawo do własnej emerytury, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia,

Świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwało na każde uprawnione dziecko z niepełnosprawnością ( dziecko posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.) w rodzinie, a nie tylko na jedno. Opiekun pobierający świadczenie pielęgnacyjne będzie też miał możliwość dorabiania bez limitu.

     Zgodnie z ustawą o świadczeniu wspierającym, można zostać w "starym systemie„
Ustawa zachowuje prawa nabyte, czyli wszystkie osoby którym do dnia 31.12.2023 r. zostanie ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (ŚP) lub specjalnego zasiłku opiekuńczego (SZO) będą mogły pozostać w starym systemie, obowiązującym dziś.
Takie osoby pozostaną w starym systemie, jeśli tak zdecydują, również z dniem nabycia każdego kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności.
To oznacza również, że pozostaną w nim na obecnie obowiązujących zasadach, czyli np. pobierający świadczenia opiekuńcze nadal nie będą mogli do nich dorabiać.

     Opiekunowie oraz osoby z niepełnosprawnością będą mogli wspólnie podjąć decyzję o pozostaniu przy świadczeniu pielęgnacyjnym według starych zasad lub ubieganie się o świadczenie wspierające realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

     W związku z powyższymi zmianami informujemy, iż osoby które nabyły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do dnia 31 grudnia 2023 r.  zachowują prawo do niego na podstawie dotychczasowych przepisów.

Powyżej przedstawione przepisy prawa obowiązywać będą od 1 stycznia 2024 r.
Uwaga: opisane wyżej, nowe warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, które obowiązywać będą od 1 stycznia 2024 r. nie dotyczą osób, które, na zasadzie zachowania praw nabytych, będą pobierać to świadczenie na podstawie przepisów dotychczasowych!!!!!!!!!

    Osoby, którym przed dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym, albo od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do końca 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu dotychczasowym, zachowują, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego nie dłużej jednak niż do końca okresu.

     Osoby wskazane powyżej zachowują prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności.
W takim przypadku warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.

     Zgodnie z ww ustawą, świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, o których mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu dotychczasowym, albo zasiłek dla opiekuna nie przysługują jeżeli osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego.
 W przypadku gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyły wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego postępowanie z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie zmienianej w art. 43 w brzmieniu dotychczasowym, lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie zmienianej w art. 51, zawiesza się do czasu rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego. W przypadku podjęcia zawieszonego postępowania prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna ustala się po dokonaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.
     Jeżeli osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, wypłata świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna podlega wstrzymaniu. W przypadku odmowy przyznania osobie wymagającej opieki świadczenia wspierającego lub pozostawienia wniosku o to świadczenie bez rozpatrzenia, odpowiednio świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna wypłaca się od miesiąca, w którym wstrzymano ich wypłatę do końca okresu na jaki je przyznano, jeżeli osoba spełnia warunki określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu dotychczasowym.

     Za nienależnie pobrane świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna uważa się świadczenie lub zasiłek wypłacone za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające.

     W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, zachowuje prawo do tych świadczeń do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki, chyba że zgon osoby wymagającej opieki nastąpił przed dniem 1 stycznia 2024 r. W takim wypadku (zgodnie z art. 63 ust. 13 w/w ustawy) osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna nie traci prawa odpowiednio do:
1) świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w art. 17c ustawy o świadczeniach rodzinnych,
2) dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych,
3) świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna, pomimo podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub ustalenia tej osobie prawa do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.

     Za osobę pobierającą na zasadach określonych w art. 63 ust. 12 ustawy  świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, Wójt , Burmistrz lub Prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

     Do osób pobierających na podstawie przepisów dotychczasowych świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, stosuje się przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników w brzmieniu dotychczasowym.
Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli  z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń) musi po tej dacie zrezygnować
z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów,  
     W przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka – warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.
     Informujemy, że już samo złożenie przez osobę wymagającą opieki wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego w ZUS będzie skutkować wstrzymaniem wypłaty opiekunowi tej osoby  świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.
ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE

Postępowanie w sprawie świadczenia wspierającego prowadził będzie oraz świadczenie to wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
     Świadczenie wspierające przysługiwać będzie osobie w wieku od ukończenia 18. roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 6b³ ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w której potrzebę wsparcia określono na poziomie punktów w skali potrzeby wsparcia.
Ustawa o świadczeniu wspierającym wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. z pewnymi wyjątkami:
- od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
- od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
- od 1 stycznia 2026 r. - świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt .
     Decyzje ustalające poziom potrzebny wsparcia będą wydawane przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek osób niepełnosprawnych
     Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego składać będzie można nie wcześniej niż w miesiącu, w którym decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia stanie się ostateczna.
Wniosek i załączniki są składane wyłącznie w postaci elektronicznej za pomocą:
1) profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
2) systemu teleinformatycznego banków krajowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych świadczących usługi drogą elektroniczną, spełniających wymogi określone w informacji zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
3) systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny.

Osoba z niepełnosprawnościami, składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane przez ZUS świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres za który jej opiekun otrzymał w gminie świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna i tym samym uniknąć sytuacji powstania nienależnych świadczeń po stronie jej opiekuna.
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących świadczenia wspierającego odsyłamy do ZUS.

-----------------------------------------------------------------
Podstawa prawna przekazania informacji:
art. 63 ust. 16 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r., poz. 1429):
„Organ właściwy w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 43, w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu, informuje osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, o których mowa w ustawie zmienianej w art. 43, albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie zmienianej w art. 51, o zmianach w zasadach dotyczących uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna.”